Historia szkoły

Historia SP w Soczewce jest nierozerwalnie związana z dziejami fabryki papieru w Soczewce, gdyż to zacny właściciel najstarszej papierni w Kongresówce- Jan Epstein zadbał w nowowobudowanej osadzie nie tylko o godziwe warunki pracy i bytu robotników, ale i o wykształcenie ich dzieci. W trzecim ćwierćwieczu XIX wieku otworzył Elementarną Szkołę Fabryczną Papierni Soczewka w Moździerzu oraz bibliotekę i czytelnię fabryczną. Na łamach warszawskich gazet donosił o tym znany kronikarz okresu pozytywizmu Bolesław Prus.

Brać szkolną stanowiły dzieci z okolicznych wsi: osady fabrycznej Soczewka, Brwilna Dolnego, Brwilna, Mościsk, Dzierzązny, Gęstewki, Emilina, Starożęt, Sochy, Sapy, Starozamków, Jeziorkowa, Krzywego Koła, Jastrząbka i Sendenia. Sala szkolna i mieszkanie nauczyciela mieściły się wówczas w nieistniejącym dziś budynku, który w 1921 roku zaadaptowany został na plebanię, natomiast funkcję szkoły przejął obecny budynek (tzw. stare skrzydło). Jak wynika ze wspomnień Ludomira Górnickiego i Henryka Ciećwierza wejście do szkoły było od strony tzw. grobli. "Po prawej stronie korytarza mieściła się sala szkolna, po lewej mieszkanie nauczyciela. Resztę budynku zajmowały mieszkania pracowników fabryki."

Od początku powołania placówki do 1927 roku szkoła funkcjonowała w systemie czterooddziałowej jednoklasówki. Nauczyciel prowadził lekcje na dwie zmiany- dwa oddziały uczyły się rano a dwa po południu. W rzeczywistości wyglądało to tak, że jeden oddział miał lekcję "cichą" a drugi "głośną".

Od 1927r. wprowadzono nauczanie w zakresie siedmiu klas szkoły podstawowej, wówczas trzy okoliczne jednoklasówki: w Woli Brwileńsskiej, Brwilnie i Soczewce przeorganizowano w jedną szkołę siedmioklasową w rozproszeniu. Nauczyciele poszczególnych przedmiotów wędrowali z jednej szkoły do drugiej.

W 1932r. wykupiono od Mirkowskiej Fabryki Papieru w Jeziornej cały budynek oraz dwa pomieszczenia w innym budynku fabrycznym i po remontach rozmieszczono w nich siedem klas.

W 1939r. po wkroczeniu wojsk niemieckich do Soczewki 18 września szkoła została zamknięta, jednak na zarządzenie władz okupacyjnych funkcjonowała jeszcze od późnej jesieni 39 roku do 14. III. 1940r., wówczas w szkole nauczali: Karol Górnicki i Bolesław Górski. W dalszych latach okupacji służyła oświacie niemieckiej. Należy podkreślić, iż po zamknięciu szkoły, mimo narażenia życia, K. Górnicki uczył konspiracyjnie dzieci w mieszkaniu (budynek przy obecnej plebanii).Po aresztowaniu K. Górnickiego 14.IV.1940 r. tajne nauczanie prowadziła jego córka Sława.

Personel szkoły w Soczewce przed 1939 r.

Kierownicy szkoły:

• Tadeusz Gross (zginął w Dachau)
• Edmund Rzętkiewicz- (zginął w Mauthausen- Gusen)
• Józef Pawłowicz wojnę spędził w oflagu niemieckim
• Jan Aksman- (prawdopodobnie poległ w Powstaniu Warszawskim)

Nauczyciele etatowi:

• Karol Górnicki- p.o. kierownika szkoły- (zginął w Mauthausen- Gusen)
• Stanisław Sabak
• Leon Rewekant
• Bolesław Górski
• Tomasz Kryński
• Jadwiga Tykarska
• Jadwiga i Ludwika Janowskie
• Ks. Paweł Kwiatkowski- (zamordowany 23.IX. 1939 r.w Soczewce)
• Pani Laszuk- katechetka

Nauczyciel kontraktowy

W 1970r. dobudowano nowe skrzydło szkoły, które stało się nieodzowne w nowym systemie ośmioklasowym. Wkrótce dzięki Dyrekcji Rejonu Eksploatacji Dróg Publicznych w Płocku szkoła zyskała boisko asfaltowe o powierzchni 880 m kwadratowych.

We wrześniu 2001r. dokonano oficjalnego otwarcia i poświęcenia drewnianej estrady zaprojektowanej przez artystę Stanisława Płuciennika a ufundowanej przez Samorząd Gminy Nowy Duninów.

Obecnie z duchem ostatniej reformy w tych historycznych murach uczą się dzieci tylko ze szkoły podstawowej. Z nutką rozrzewnienia pedagodzy wspominają czasy, kiedy mury tej szkoły pękały w szwach, bo wychowywały ponad 200 uczniów. Absolwenci tej "budy na zakręcie" odnosili sukcesy w uznanych szkołach średnich. Dzisiaj chętnie tu powracają i utrzymują przyjacielski kontakt ze swoimi nauczycielami.